Tekst inspirowany ćwiczeniem Jane Elliott z filmu „Niebieskoocy”.
Jak dyskryminować łatwo, prosto i skutecznie? Wystarczy siedem prostych kroków.
1.Krok pierwszy: wybierz dowolną neutralną cechę
Usiądź wygodnie w fotelu lub najlepiej na stołku. Skup się na jakiejś neutralnej cesze – takiej jak kolor skóry, wyznanie, orientacja seksualna, narodowość, lub płeć. (neutralnej – a zatem ani pozytywnej, ani negatywnej – podobnie jak kolor oczu).
– Płeć: kobieta
2. Krok drugi: przypisz osobom posiadającym tę cechę dowolnie wybrane negatywne właściwości.
Niech okażą się na przykład leniwi, agresywni, mniej inteligentni, słabsi. Jeśli to możliwe ubierz swoje tezy w pseudonaukową otoczkę.
– Kobiety gorzej radzą sobie w naukach ścisłych, mają słabą orientację przestrzenną – jest to stwierdzone naukowo.
3. Krok trzeci: zachowuj się wobec dyskryminowanej grupy tak, jakby przypisana negatywna cecha była faktem.
Uruchom mechanizm samospełniającego się proroctwa.
– Małym dziewczynkom kupuj lalki raczej niż roboty. Zestawy do makijażu i plastikowe kucyki raczej niż gry logiczne rozwijające myślenie. W szkole zniechęcaj (a przynajmniej nie zachęcaj) do matematyki. Na zajęciach praktycznych niech przygotowują sałatki owocowe, a nie projekty domków dla ptaków. Garstkę tych, które jakimś cudem dotrwają do Politechniki czy innych kierunków technicznych wyśmiewaj, wskazując na ich „niekobiece” zainteresowania. Postaraj się, by było jasne, że postępują sprzecznie ze naturą, oraz że i tak nie osiągną tyle co mężczyźni na polu nauk ścisłych.
4. Krok czwarty: zbieraj dowody na poparcie swojej tezy.
– Kobiety faktycznie mniej interesują się matematyką, stanowią mniejszość na kierunkach technicznych? Częściej niż mężczyźni rezygnują rozwoju zawodowego i naukowego, by zająć się dziećmi? To oczywiste przecież od początku było wiadomo, że nie są do tego predysponowane. Z biologią nie wygrasz.
5. Krok piąty: zakorzeń dyskryminację w języku
– Stosuj dla określenia grupy dyskryminowanej opresyjny lub infantylny język. Zwracaj się do kobiet per: skarbeńku, kochanie, złotko, dziecinko, Dorotko, Anciu, Monisio – jakby wciąż były dziećmi, małymi przestraszonymi dziewczynkami. Niech zabraknie dla nich miejsca w języku. Psycholożka? Inżynierka? Polityczka? – a co to za wymysły. Przecież to nie po polsku. We wszystkich formularzach, dokumentach, podręcznikach stosuj formy męskie: klienci, uczniowie, czytelnicy. W razie oporu ripostuj, że to przecież formy bezosobowe. Prawda? (nie, ale cóż z tego)
6. Krok szósty: stwórz takie zasady gry, w których nie da się wygrać
– Jeśli kobieta wybierze pozostanie w domu i bycie z rodziną – wskazuj na brak ambicji. Jeśli wybierze pracę zawodową, artystyczną , naukową – podkreśl, że nigdy nie spełni się nie posiadając dzieci. Postępuj tak samo z innymi dziedzinami na przykład ubiorem (zbyt pruderyjny/zbyt wyzywający). Pamiętaj – to ty ustalasz zasady gry, jeśli zechcesz możesz natychmiast je zmienić.
7. Wzbudź strach. Piętnuj wszelkie próby nazwania i wyzwolenia się z mechanizmu dyskryminacji.
– Kobiety, starające się uwolnić z klatki stereotypowych oczekiwań, narzucającej im to, co powinny i czego nie powinny robić z racji swojej płci – wyśmiewaj/ nazywaj feminazistkami/ babochłopami/ histeryczkami/ paranoiczkami (niepotrzebne skreśl). Niech wypowiedzi tego typu przesiąkają do potocznego języka mediów, debat politycznych, internetu skutecznie odbierając dyskryminowanej grupie prawo do obrony, walki o godność i szacunek. Niech będą wyśmiewane i zastraszane za prawo do protestu, do nazywania rzeczy po imieniu. Niech się boją mobbingu w pracy, odwołanych zajęć w szkole, braku zleceń, ostracyzmu społecznego. Niech opresja zacznie stawać się normą, a walka z nią przejawem dewiacji.
Udało się?
Oczywiście. Nie mogło być inaczej. To mechanizm uniwersalny, wielokrotnie wykorzystywany w historii względem osób o innym niż biały kolorze skóry, Żydów…
Przemoc i dyskryminacja kobiet to gwizdy na ulicy, niższe płace, wykonywanie mniej prestiżowych zawodów, seksitowskie żarty, przemoc domowa, śmiesznie niskie wyroki za gwałty, ograniczanie swobody decydowania o sobie, wtłaczanie w stereotypowe role. To wszechogarniające założenia na temat miejsca i roli danej osoby – bez względu na to jakie są jej rzeczywiste potrzeby i decyzje.
Na szczęście, pomimo, iż mechanizm tworzący dyskryminację był z sukcesem implementowany w wielu momentach historii mamy możliwość mu przeciwdziałać. Tak jak każdy_a z nas ma wpływ na tworzenie i utrwalanie się atmosfery dyskryminacji (poprzez działanie lub zaniechaniem działania), tak też każdy_a może stawić mu opór..
Wkrótce rozpocznie się Kampania 16 Dni Akcji Przeciwdziałania Przemocy ze względu na Płeć. Jest to międzynarodowa akcja zapoczątkowana i koordynowana przez Center for Woman’s Global Leadership. Jej początek przypada na 25 listopada (Międzynarodowy Dzień Przeciw Przemocy), a koniec na 10 grudnia (Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka).
W tym czasie w wielu miastach w Polsce odbędą się wydarzenia mające podnieść świadomość społeczną w kontekście przemocy doświadczanej z powodu płci.
Pod tym adresem możesz sprawdzić, jakie wydarzenie dostępne będzie w Twojej okolicy: http://kampania16dni.pl/kalendarz/, oraz przyłączyć się do działania przez zgłaszanie własnych propozycji.
W ramach Kampanii 16 Dni – 8 grudnia, o godzinie 17.00 w Miejskim Ośrodku Kultury w Nowym, Targu odbędzie się bezpłatna projekcja filmu „Niebieskoocy” i moja prelekcja – zapraszam:)
Skomentuj