Niektóre z tych obaw wpisują się w normalne etapy rozwoju dziecka (np. lęk przed opuszczeniem u rocznego dziecka lub ciemnością u trzylatka), inne z kolei mogą przeszkadzać w codziennym funkcjonowaniu i rodzić dyskomfort tak u dziecka jak u jego bliskich.
Skąd biorą się lęki u dzieci?
Pamiętajmy, że dla dziecka to rodzic/e są głównym źródłem wiedzy o świecie. Kiedy zaczynamy się zastanawiać się nad źródłem lęków u dziecka, na samym początku warto przyjrzeć się sobie samym. Czy ukazujemy dziecku pozytywną wizję świata jako miejsca nabywania doświadczeń i konfrontacji z nowym, czy przeciwnie – pełnego zagrożeń i potencjalnych niebezpieczeństw? Ciągła troska, nadzór, czy przesadna opiekuńczość oraz komunikaty typu: „nie biegaj, bo się przewrócisz”, „baw się tak, bym cię widziała”, „uważaj na siebie” – utwierdzają małego człowieka w przekonaniu, że musi ciągle mieć się na baczności.
Jeśli w naszym przypadku tak jest, warto zadać sobie kilka pytań: Czy możliwe jest nabywanie nowych doświadczeń bez pomyłek, porażek czy potyczek? Czy jesteśmy w stanie ochronić przed nimi wszystkimi dziecko? I najważniejsze – czy jest to potrzebne?
Pamiętajmy, że im bardziej spokojny, pewny siebie i możliwości dziecka rodzic tym chętniej i z mniejszym lękiem będzie ono odkrywać świat.
Jeśli dziecko obawia się czegoś konkretnego, warto poznać przyczyny jego/jej niepokoju. W zależności od wieku pomoże rozmowa, narysowanie swoich lęków, albo odegranie teatrzyku dotyczącego niepokojącej sytuacji. Bardzo cenne jest także wspólne czytanie książeczek o tematycznie zbliżonych do obaw dziecka. Pozwalają one oswoić strach oraz zapoznać się ze sposobami radzenia sobie w takich sytuacjach.
Warto też uświadomić dziecku, że lęk – tak jak każda inna emocja – jest nam niezbędny do życia i potrzebny. Inne dzieci, oraz dorośli też często się boją i nie ma w tym nic złego, o ile tylko strach nie odbiera nam na trwałe radości życia i nie utrudnia realizacji planów i marzeń.
Warto też zachęcać dziecko do podejmowania wyzwań, do wychodzenia w nieznanym sobie kierunku, do przekraczania swoich ograniczeń. Wymaga to przełamania obaw samego rodzica, który jednak często ze zdziwieniem odkrywa, że dziecko radzi sobie lepiej niż się spodziewał.
Niektóre „strachy” nie są jednak typowym objawem dziecięcego niepokoju w obliczu nieznanego. Na przykład dziecko obawia się brudu i zarazków, wielokrotnie wykonuje jakieś czynności, by się uspokoić, z niewiadomych przyczyn nie chce chodzić do szkoły, lub bawić się z dziećmi/dorosłymi albo też na pewne zwierzęta lub obiekty reaguje stale i pomimo prób uspokojenia nadmiernym strachem. W takich sytuacjach warto skontaktować się ze specjalist(k)ą. Współczesna terapia poznawczo-behawioralna w większości takich sytuacji jest w stanie przynieść szybką i trwałą ulgę, a rodzicom oraz dzieciom wskazać skuteczne sposoby radzenia sobie z patologicznym lękiem.
Skomentuj