Ponieważ zapadalność na cukrzycę na całym świecie stale rośnie, wśród naukowców trwają nieustanne poszukiwania odpowiedzi na pytania o jej przyczyny i zapobieganie. Nowe badania wyjaśniają nie tylko to, co wywołuje cukrzycę typu 2, ale także sposób na odwrócenie zmian, które wywołały. Odkrycia rzucają również światło na to, co dla niektórych osób prowadzi do remisji po ich odwróceniu.
W latach 1980–2014 liczba osób chorych na cukrzycę na całym świecie wzrosła z około 108 milionów do 422 milionów.
Aż 90% tych osób ma cukrzycę typu 2.
Interwencje farmakologiczne niewiele zrobiły, by powstrzymać pandemię cukrzycy.
Z kolei zmiany związane ze stylem życia mogą się jednak powieść tam, gdzie zawiodły inne metody.
Kilka lat temu wiele portali i artykułów donosiło o pierwszych wynikach badania klinicznego, które wykazało, że programy intensywnej utraty wagi mogą pomóc osobom z cukrzycą typu 2 osiągnąć remisję bez przyjmowania jakichkolwiek leków.
Badanie nazwano Diabetes Remission Clinical Trial (DiRECT), a jednym z jego liderów był prof. Roy Taylor z Newcastle University w Wielkiej Brytanii.
Ale w jaki sposób następuje ta remisja i czy może trwać w dłuższej perspektywie? Dlaczego niektórzy ludzie osiągają trwałą remisję, podczas gdy u innych choroba nawraca?
Profesor Taylor podjął się ze swoim zespołem odpowiedzieć na te pytania, wykorzystując dane z badania DiRECT i stosując najnowocześniejsze techniki obrazowania i monitorowania krwi.
Naukowcy opublikowali swoje odkrycia w czasopiśmie Cell Metabolism.
Testowanie „hipotezy o podwójnym cyklu ”
Badanie miało na celu przetestowanie – i potwierdzenie – tak zwanej hipotezy cyklu podwójnego, którą prof. Taylor i zespół wysunęli ponad dziesięć lat temu.
Teoria ta sugeruje, że cukrzyca typu 2 wynika z nagromadzenia tłuszczu w wątrobie, co indukuje insulinooporność i zwiększa produkcję cukru we krwi.
Te z kolei zwiększają poziom insuliny w osoczu, przyspieszając „cykl samowzmocnienia”, w którym insulina stymuluje produkcję tłuszczu.
Te podwyższone poziomy tłuszczu wątrobowego powodują przedostawanie się lipidów do kilku tkanek, w tym trzustki.
Komórki beta odpowiedzialne za wytwarzanie insuliny znajdują się w trzustce. „Długotrwałe narażenie na nasycone kwasy tłuszczowe jest szkodliwe dla komórek”, piszą autorzy.
W niniejszym badaniu autorzy zbadali prognozy hipotezy o cyklu podwójnym 2 lata po badaniu DiRECT.
Naukowcy chcieli „opisać procesy patofizjologiczne leżące u podstaw nawrotu cukrzycy typu 2 w grupie, która początkowo osiągnęła remisję, ale następnie doświadczyła nawrotu cukrzycy”.
W tym celu badacze obliczyli ilość tłuszczu w obrębie narządów i brzucha za pomocą najnowocześniejszych skanów wykonanych rezonansem magnetycznym po 12 i 24 miesiącach. Przyjrzeli się w szczególności tłuszczowi wątroby i trzustki.
Analiza obejmowała pomiary glukozy, HbA1c, cholesterolu lipoprotein o wysokiej gęstości (HDL) i trójglicerydów. Zespół przeanalizował również kwasy tłuszczowe, wydzielanie insuliny i funkcjonowanie komórek beta.
Kiedy tłuszcz wątrobowy „zapycha” trzustkę?
Badanie ujawniło, że większość uczestników badania utrzymywała remisję przez 2 lata, ale było to możliwe tylko wtedy, gdy poziom trójglicerydów i tłuszczu w trzustce pozostawał niski.
Prawie 9 na 10 uczestników, którym udało się zrzucić 15 kilogramów lub więcej w badaniu DiRECT, odwróciło swój stan chorobowy.
Po 2 latach ponad jedna trzecia tych osób była wolna od cukrzycy i konieczności przyjmowania leków na cukrzycę przez co najmniej 24 miesiące.
Niewielka grupa doświadczyła jednak nawrotu, który był związany z powrotem do wysokiego poziomu trójglicerydów wątrobowych i wysokich poziomów tłuszczu wewnątrztorebkowego.
Profesor Taylor wyjaśnia: „Widzieliśmy, że kiedy dana osoba gromadzi zbyt dużo tłuszczu, który powinien być przechowywany pod skórą, wówczas musi on iść gdzie indziej w ciele. Ilość, którą można przechowywać pod skórą różni się w zależności od osoby i określa ją tzw. „osobisty próg tłuszczu”, powyżej którego tłuszcz może powodować problemy. ”
Następnie wyjaśnia:
„Gdy tłuszcz nie może być przechowywany pod skórą, jest on przekazywany wątrobie i rozlewa się na resztę ciała, w tym na trzustkę. To „zatyka” trzustkę, wyłączając geny, które kierują sposobem, w jaki insulina powinna być skutecznie produkowana, a to powoduje cukrzycę typu 2. ”
Prof. Roy Taylor
„Dieta i upór” mogą “uleczyć” cukrzycę
„Oznacza to, że możemy teraz postrzegać cukrzycę typu 2 jako prosty stan, w którym dana osoba zgromadziła więcej tłuszczu, niż jest w stanie sobie z tym poradzić”, kontynuuje autor, podkreślając nadzieję na pozytywne konsekwencje tego odkrycia.
„Co ważne, oznacza to, że dzięki diecie i wytrwałości pacjenci są w stanie pozbyć się tłuszczu i potencjalnie wyleczyć cukrzycę. Im szybciej zrobi się to po diagnozie, tym bardziej prawdopodobne jest, że uda się osiągnąć remisję”.
„Po raz pierwszy” – podsumowują prof. Taylor i zespół w swoim artykule – „jesteśmy w stanie odnotować podstawowe zmiany fizjologiczne podczas pełnego cyklu odwracania i ponownego pojawiania się choroby”.
W Wielkiej Brytanii National Health Service (NHS) wprowadzi program, który przetestuje terapię odchudzania u tysięcy osób z cukrzycą typu 2.
Skomentuj