Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK) jest przewlekłą chorobą zapalną, która wywołuje ból i sztywność głównie w dolnym odcinku kręgosłupa, prowadząc do ograniczenia ruchomości i częściowego lub nieraz całkowitego zesztywnienia zajętych stawów, szczególnie kręgosłupa. Choroba atakuje ludzi młodych między 16 a 30 rokiem życia, bardzo rzadko po 40 roku życia. Częściej jednak na chorobę zapadają mężczyźni. Charakterystyczna dla ZZSK jest tzw. sylwetka narciarza, a więc pochylona do przodu.
Dokładna przyczyna ZZSK nie jest znana. Prawdopodobnie, aby doszło do rozwoju choroby, konieczne jest nałożenie się kilku czynników:
- genetycznych,
- immunologicznych
- środowiskowych, takich jak zakażenia bakteryjne.
Zwrócono uwagę na wpływ bakterii Shigella, Salmonella, Chlamydia, Yersinia powodujących choroby jelit oraz zakażenia dróg moczowo-płciowych, które u osób podatnych mogą inicjować proces zapalny w stawach. Markerem genetycznym choroby jest antygen HLA B27, ale tylko około 2% populacji z tym antygenem choruje na ZZSK. Tak więc większość osób posiadających antygen HLA B27 nie choruje na ZZSK.
Objawy ZZSK (stawowe i pozastawowe):
• ból w okolicy lędźwiowo-krzyżowej, promieniujący do pachwin, pośladków i stawów kolanowych, który może pojawiać się w nocy, wybudzając chorego ze snu,
• sztywność poranna,
• ból pięt,
• zaczerwienienie oraz ból oczu, zapalenie tęczówki, nadwrażliwość na światło,
• niedomykalność zastawki aortalnej,
• zaburzenia przewodnictwa serca,
• włóknienie płuc,
• zapalenie gruczołu krokowego,
• wrzody żołądka lub dwunastnicy (najczęstszą przyczyną wrzodów jest stosowanie NLPZ),
• nawracające zapalenia jelit,
• białkomocz,
• niedokrwistość,
• utarta masy ciała,
• pogłębienie lordozy szyjnej,
• utrata masy kostnej, osteoporoza,
• wzmożona pobudliwość nerwowa, wyczerpanie fizyczne.
Chorujesz na ZZSK? O tym musisz pamiętać!
Kilka najważniejszych rad:
• „Kto stoi w miejscu, cofa się”. Zatem pamiętaj o regularnych ćwiczeniach, które poprawiają ruchomość kręgosłupa, rozszerzalność klatki piersiowej, umożliwiają utrzymanie prawidłowej postawy. Dzięki nim ustępuje sztywność, a stawy stają się bardziej elastyczne. Ból ustępuje po aktywności fizycznej, a nie po spoczynku. Co więcej mięśnie, które nie są stymulowane przez ruch, z roku na rok znikają coraz szybciej. Gdy jest ich za mało, pojawia się sarkopenia, czyli utrata masy mięśniowej oraz równoczesne osłabienie ich siły.
• Rozciągaj się w ciągu dnia. Dzięki rozciąganiu poprawia się ukrwienie wszystkich komórek w organizmie. Kiedy tylko możesz, przybieraj pozycję wyprostu.
• Zalecane jest codziennie leżenie na brzuchu przez około 30 min.
• Ulgę związaną ze sztywnością poranną przynoszą ciepłe okłady oraz ciepła kąpiel lub prysznic po wstaniu z łóżka.
• Pamiętaj o diecie z dużą ilością świeżych warzyw i owoców, unikaj tłuszczów pochodzenia zwierzęcego. Dostarczaj organizmowi odpowiedniej ilości wapnia i witaminy D, gdyż ZZSK znacznie przyspiesza rozwój osteoporozy.
• Błonnik zmniejsza stężenie CRP, które, gdy jest podwyższone, świadczy o toczącym się w organizmie stanie zapalnym. Dlatego należy wprowadzić więcej produktów będących źródłem błonnika. Przykładowo, ziemniaki można zastąpić kaszami: gryczaną, jęczmienną, pęczak, a także makaronami pełnoziarnistymi i brązowym ryżem.
• Przynajmniej dwa razy w tygodniu warto do menu wprowadzić ryby, zwłaszcza tłuste ryby morskie: łosoś, sardynki, makrela.
• Należy dbać o nawodnienie organizmu. Odpowiednia ilość płynów (głównie wody) w organizmie sprzyja lepszemu wchłanianiu substancji odżywczych, ochronie i regeneracji stawów.
• Częściej pij herbatki z dziurawca, imbiru, czy rozmarynu, które mają silne właściwości przeciwzapalne.
• Nie dźwigaj ciężkich przedmiotów. Jeśli już musisz, naucz się prawidłowej techniki podnoszenia ciężarów.
• Stosuj wygodne, specjalnie dobrane obuwie (buty na niskich obcasach i wkładki chroniące przed płaskostopiem).
• Śpij na twardym lub średnio twardym materacu. Pod głową podczas snu czy wypoczynku powinna być mała, płaska poduszka.
• Pływaj w basenie wypełnionym wodą o temperaturze około 28°C najlepiej stylem grzbietowym lub żabką na plecach. Ruch w wodzie znacznie odciąża stawy.
• Dla wywołania efektu przeciwzapalnego proponuje się borowinę, kąpiele siarczkowo-siarkowodorowe i solankowe.
• Kontroluj u siebie poziom OB lub CRP.
Tekst pochodzi z książki „S.O.S. dla stawów. Wsparcie żywieniowe w chorobach reumatycznych” autorstwa Katarzyny Olejniczak, Anny Piekarczyk
Skomentuj